Salı, Mayıs 12, 2020

Ağaç Ev Sohbetleri #38

Bu haftanın Ağaç Ev sohbet konusu Aysu'dan gelmiş.:

"Dilimizin içerisinde bulunan yabancı sözcüklerle ilgili ne düşünüyorsunuz? İkinci ve son olarak da sizin için değerli olan, ister günlük hayatta sıkça kullandığımız ister dilimizin derinliklerinden gelen, bilinmedik bir sözcük söylemenizi istiyorum. Bu sözcük hakkında bir şeyler de duymak isterim! Sizin için neden değerli olduğu gibi :)"

Aysu'nun, Deep'in ve Mr. Kaplan'ın yazılarını okuduktan sonra o kadar çok şey yazmak istiyorum ki nereden başlasam bilemiyorum.

Ortaokuldaki ilk İngilizce dersimde İngilizce'ye aşık oldum desem yeridir. Yanlış anlaşılmasın Türkçe'ye de aşığım. Almanca'ya, İspanyolca'ya da! Kısacası ben yeni diller öğrenmeyi çok seviyorum. O dillerdeki değişik kelimeler beni büyülüyor. O kelimeleri alıp herkese öğretmek istiyorum. Onlar da benim gibi sevsin, bilsin, kullansın istiyorum :D

Türkçe gerçekten güzel bir dil ama günlük kullanımı giderek basitleşiyor. Ben oldum olası farklı dillerle kendimi beslemeyi çok seviyorum. Mesela İngilizce'de yapabildiğim bazı kelime oyunlarını o kadar çok seviyorum ki keşke aynıları Türkçe'de de yapılabilse.

Fall = Sonbahar
Fall = Düşmek
Fall apart = Ayrı düşmek
Fall in Love = Aşka düşmek
Fall for = Birine tutulmak / kanmak
Fallen = Yenik, günahkar, düşkün

Bir "fall" kelimesi ile yazabileceğim o kadar farklı cümle var ki... Sonra anlamını, bendeki çağrışımlarını, yanyana gelmiş oluşlarını bile çok sevdiğim bazı kalıplar, ifadeler var ki daha önceki yazılarımda da bahsetmiştim. Mesela hüzünlü hissetmek anlamına gelen "feel blue" ifadesi gibi.

İngilizce'den sonra öğrendiğim 2. yabancı dil olan Almanca'daki birleşik kelimeler de hayli ilginç. Türkçe'de neredeyse bir tam cümle ile ifade edilen birçok şey Almanca'da tek kelime ile ifade ediliyor. Örneğin başkasının adına duyulan utanç için kullanılan "fremdschamen" kelimesini seviyorum. Böyle ilginç birkaç kelimeye şu linkten ulaşabilirsiniz :) Sevdiğim bir sürü böyle yabancı kelime/ifade/deyim vb. var işte! Bunları kullanmak beni mutlu ediyor :)

Günlük hayatta kullandığım ve şu an aklıma gelen kelimelerden bazıları şunlar: Ignore, compensate, yep, nope... Sözlere gelirsek de "Ignorance is bliss." ve "Vanity... Vanity... All is in vain." alıntılarını çok kullanırım. Sevdiğim başka bir söz olan "Mi casa es su casa" deyişi filmlerde hep kullanılır :)


Şimdi şu yazdıklarımı ve yazacaklarımı ukalalık olarak algılayacak çok kişi var biliyorum ama benim bazen cidden "Ya Türkçesi neydi?" diye düşünüp İngilizcesini kullandığım kelimeler var. N'apalım? Gerçekten böyle!

Konuya toplumun bakış açısıyla yaklaşınca işler tatsızlaşıyor biraz. Mr. Kaplan'ın bloguna yazdığım yorumu doğrudan buraya kopyalıyorum.

İngilizce, Fransızca gibi yabancı dillerden alınan kelimeleri kullanınca hemen eleştirenler, günlük hayatta kullandığımız bir sürü kelimenin halihazırda Arapça ve Farsça gibi yabancı dillerden geldiğinin farkında bile değil. Çoğu kelime hâlâ Arapça'dan, Farsça'dan geçtiği haliyle kullanılıyor ve insanlar o kelimeleri öz Türkçe sanıyor. Ama ne zaman ki az buçuk bildikleri Avrupa dillerinden bir kelime kullanılsa hemen eleştiriyorlar. Bunu çok saçma buluyorum. Gereksiz milliyetçiliği de çok saçma buluyorum ki hiçbirimiz kendimiz seçmiyoruz doğduğumuz ülkeyi, bölgeyi. Dünyanın her yeri aynı benim gözümde. Kendi seçmediğim, özgür irademle karar vermediğim bir şeyi aşırı sahiplenerek başkalarını küçümsemek ya da ayrımcılık yapmak çok mantıksız.

Farklı dillerde çok sevdiğim farklı kelimeler var ve hepsini de kullanmak en doğal haklarımdan biri bence. Keşke sevdiğimiz tüm kelimelerle yeni bir dil oluştursak ve tüm dünya o dili kullansa! Bu da benim ütopyamın bir parçası sanırım :D Dilini kaybeden kimliğini kaybeder yaklaşımını biraz garipsiyorum. Milli kimliği kaybetme korkusu da hiç anlayamadığım bir şey. Dünya dili, dünya insanı, ortak paydada buluşma taraftarıyım. Çok ütopik belki ama napalım ben de böyleyim bu aralar :)

Son soruya gelirsek, "aşk" kelimesini seviyorum ben. Aşk ve sevgi ayrımı İngilizce'de çok bariz değil. Hoşlanmak için "like" var, sevmek ve aşk için "love". "I love you" diyen biri "Seni seviyorum" da demiş olabilir, "Sana aşığım" da demiş olabilir. Bizde ise işler daha net :D

Sanırım ben kısa, öz, anlaşılır kelimeleri seviyorum. Bendeki çağrışımları sebebiyle bazı kelimelere aşığım diyebilirim :)

Dil öğrenmeyi seven, kelime öğrenmekten zevk alan biri için çok güzel bir sohbet konusu olmuş cidden :) Fikir için Aysu'ya ve paylaşımlar için de sohbete katılan herkese çok teşekkürler :)


11 yorum:

  1. Evet bu yazdıklarınız bazı kişiler tarafından ukalaca algılanabilir Mrs. Kedi. Ancak ben sizi çok iyi anlıyorum:)
    Düşüncelerinizi cesaretle dile getirdiğiniz için sizi ayrıca kutlarım. Konu derya deniz. Ben de şimdi neresinden tutayım bilemedim:)
    Eşim Türk dilinin gelişmeye en müsait dillerin başında geldiğini söylüyor fakat ben bunu henüz görmüş değilim. Evet, yeni kelimeler türetilebilir. Kendi blogumda belirttiğim üzere Cumhuriyetin ilk yıllarında TDK bu konuda çok üretken çalışmalar yapmış. Fakat günümüzde kullandığımız Türkçe kelime sayısı iyice azalmış ve artık derdimizi anlatacak Türkçe kelime bulamıyoruz. O zaman yabancı bir kelime imdadımıza yetişiyor ve bunu yaparken kendimi hiçbir şekilde huzursuz hissetmiyorum. Dediğiniz gibi "aşk" kelimesi tam karşılığını Türkçe'de bulduğu gibi, ilginç kelimesi yerine "enteresan" sözcüğünü kullanarak kendimi daha iyi ifade ediyorum sanki.

    Benim "get" sözcüğü ile hala başım belada. Türkçe'de, benim bildiğim, bir sözcüğün, bir, iki hadi bilemedin üç farklı karşılığı olabilir. İngilizce bir sözcüğe sözlükten baktığınızda karşınıza o kadar çok farklı ve alakasız anlam çıkıyor ki! Çeviri yapan bilir:))


    Evet, bir de "fremdschamen" türünden yabancı sözcükler var ki bu da Türkçe kelime sayımızın ne kadar az olduğunun göstergesi. TDK nın çok mesai yapması lazım:)

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Sondan eklemeli diller ailesinden olan Türkçe'deki yapım ekleri yeni kelimeler türetme imkanı sağlayabiliyor zaman zaman. Misal -cı, -lı ve -kar ekleri ile türetilmiş yancı, sabırlı, vefalı/vefakar gibi kelimeler çok dilimizde. ama bu her zaman işe yaramıyor bence. Her ek her kelimeye uymuyor, bazen kulak tırmalayabiliyor. Bir de illa Türkçesi olsun diye komik duruma düşmemizi de gereksiz buluyorum. Mesela otobüs yerine "oturgaçlı götürgeç" dememiz bizi nasıl daha Türk yapar bilemiyorum :)))) Ya da geçenlerde sizin de bahsettiğiniz yeni türeyen "bulaş" kelimesi. Bu kelimeyi kullanan Allahını seviyorsa bana hiç bulaşmasın, gözüme bile görünmesin demek geliyor içimden :D Yeni kelimeler konusunda daha yüz fırın ekmek yemeliyiz bence.

      Sil
    2. Bahsettiğiniz "get" fiiline değinmeden geçmek istemedim Mr. Kaplan :D Yanına gelen kelimeler ile sayısız yeni anlam kazanabiliyor "get" gerçekten. İşte bu özelliği ile beni kendine hayran bırakabiliyor bir kelime! Dil konusunu çok seviyorum. Sabahtan akşama sıkılmadan konuşabileceğim üç konudan birisi bu sanırım :)

      Sil
  2. ingilizce zengin ve kullanışlı ivit. have make get take let, bunlar yeter valla :) diller hıhım, fransızca italyanca arapça, müthiş diller örneğin :) mi casa es tu casa :)

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. frp severim ben deee :)

      Sil
    2. Eşimle tanışmama yol açan şeydir FRP :) Hâlâ da severek oynuyoruz fırsat buldukça. Hatta şu sıralar arkadaşlarımızla Zoom'da buluşup oynuyoruz :)

      Sil
  3. Diller hakkında çok bilgilisiniz, çooook sevindim! Sevdiğimiz kelimelerle yeni bir dil oluşturmak mükemmel olurdu! Ortak olarak bir şeylerde buluşmak, konumuzla ilgili olduğundan dil demişsiniz, gerçekten çok iyi olurdu. Çok ayrıyız çünkü, insanlar ortak şeyleri olan kişilerle, bu durumda toplumlarla, daha iyi ve kolay anlaşır bence. Ayrıca cevapladığınız için teşekkür ederiim :)

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Konu tam sevdiğim yerden geldi, ben teşekkür ederim :)
      Dil deyince akan sular duruyor benim için :D

      Sil
  4. Dilimi seviyorum ana sütü gibi tertemiz ana kelimesi başka hangi dilde var türkü kelimesi

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Ana, annecim kelimeleri her dilde var.
      Mom / Mum, Mama... Tabi ki dilimizi ben de seviyorum ama başka dillerdeki güzel kelimelerden de mahrum kalmayalım istiyorum :)

      Sil

İkigai

İkigai, şu anda okuduğum kitabın adı. Kitabın alt başlığı "her güne mana ve neşe katmak".  Kısaca açıklamak için  Wikipedia 'y...